Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Artemisia vulgaris & Iris germanica

fotò
fotò
Artemiso

Artemisia vulgaris

Asteraceae Compositae

Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.

Nom en français : Armoise commune.

Descripcioun :
L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.

Usanço :
"Se sabiés li vertu de l'artemiso,
N'en garniriés l'orlo de ta camiso
" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae

Ordre : Asterales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun

Liò : Ribiero - Champ - Escoumbre e proche dis oustau - Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753

fotò
fotò
Coutelas(-d'Alemagno)

Iris germanica

Iridaceae

Nom en français : Iris d'Allemagne.

Descripcioun :
Aquéu coutelas, naturalisa desempièi de tèms, èi lou mai coumun que siegue. Se recounèis eisadamen à si flour d'un poulit vioulet prefouns. Èro planta dins li jardin d'Alemagno à l'Age-mejan.

Usanço :
Lou rizoumo, empouisounant fres, sarié bon contro lou tussi en poudro. Lou fau ramassa, pela e lou bèn faire seca avans que de se n'en servi. Es utilisa peréu pèr se lava li péu de tèsto o chivu s'amas mies. Li flour soun diuretico.

Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mars à mai

Liò : Escoumbre e proche dis oustau - Muraio - Roucas - Tepiero roucaiouso
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino pas couneigudo
Ref. sc. : Iris germanica L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CC
R
CC
CC
CC
CC
R
R

Artemisia vulgaris & Iris germanica

CC
R
C
C
R
C
C
C

Coumpara Artemiso emé uno autro planto

fotò

Coumpara Coutelas(-d'Alemagno) emé uno autro planto

fotò